Jakie prawa ma kierowca ciężarówki kiedy za oknem upał?

Czy zawodowy kierowca może odmówić pracy z powodu temparatury?

Obowiązki pracodawców względem pracowników podczas upałów, jasno określone są w Kodeksie Pracy. Nie ma w nim mowy o górnej granicy temperatury, w której pracownik może odmówić pracy. Wyjątkiem od tej reguły są jedynie kobiety w ciąży, kobiety karmiące oraz pracownicy młodociani. Te osoby muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki pracy w zamkniętych pomieszczeniach gdzie temperatura nie przekracza 28 stopni. Pracodawca musi również zapewnić im wodę oraz inne napoje lub izotoniki, dla zbilansowania gospodarki wodnej organizmu. W rozumieniu tych przepisów kabinę ciężarówki również możemy zakwalifikować jako przestrzeń zamkniętą. Jeżeli chodzi o dostarczanie napojów, to ich ilości powinny być dostosowane do zapotrzebowania pracowników. Pracodawca ma także obowiązek zadbania o odpowiedni stan klimatyzacji pomieszczenia (bądź kabiny kierowcy) oraz zapewnienie jej właściwego serwisu. W przypadku kierowców ma to dodatkowo bardzo ważne znaczenie, z uwagi na fakt, że ich praca wiążę się z ciągłym przebywaniem w kabinie ciężarówki. W tym wypadku wadliwie działająca klimatyzacja lub nie działająca wcale, może być przyczyną wielu niebezpiecznych zdarzeń na drogach oraz będzie miała negatywny wpływ na zdrowie kierowcy.

Ważny dla pracodawców jest artykuł 210 Kodeksu Pracy, który określa w jakim momencie pracownik może zaprzestać wykonywania pracy. Będzie to miało miejsce w przypadku, gdy warunki pracy nie odpowiadają warunkom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzać będą bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia. W tym wypadku pracownik powinien niezwłocznie zawiadomić swojego pracodawcę o panujących warunkach. Co jest istotne, kierowca w momencie zaprzestania pracy, zachowuje prawo do wynagrodzenia za te godziny, w których miał pracę wykonywać – pomimo jej przerwania.

Pracownik ma prawo przerwać pracę z uwagi na swoje złe samopoczucie i nie może podlegać to jakimkolwiek negocjacjom z pracodawcą. Zgodnie z tym kierowca może przerwać jazdę i zatrzymać się na parkingu pomimo sprzeciwu pracodawcy. Jeżeli pracodawca zmusiłby pracownika do dalszej jazdy, mimo zgłaszanego przez niego złego samopoczucia, przyczynia się do ewentualnego powstania niebezpieczeństwa na drodze. Wielu kierowców rezygnuje jednak z takiego postawienia sprawy z uwagi na obawę utraty pracy i dyscyplinarnego zwolnienia. I w tym przypadku prawo staje po ich stronie i mogą odwołać się do sądu pracy, który oceni, czy firma zapewniła odpowiednie warunki do wykonywania pracy. W praktyce niestosowanie się do przepisów Kodeksu Pracy wiążę się z nieprzyjemnymi konsekwencjami dla przedsiębiorców. Za nieprzestrzeganie któregokolwiek z przepisów, czy obowiązków grozi grzywna w wysokości od 1000 do nawet 30000 zł.

A co z noclegiem w kabinie podczas upałów?

Kabiny kierowców nie zawsze stwarzają komfortowe warunki do wypoczynku (nie wszystkie pojazdy wyposażone są bowiem w klimatyzację postojową) podczas obowiązkowych postojów. Czy w takim przypadku kierowca może zwrócić się do swojego pracodawcy z prośbą o zwrot środków za nocleg poza kabiną? Te przepisy reguluje Rozporządzenie (WE) nr 561/06 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 roku, w którym znajdziemy informację, że kierowcy mogą spędzać przerwy i postoje w kabinie ciężarówki tylko w momencie, kiedy pracodawca zapewni im odpowiednie warunki. Co to znaczy odpowiednie warunki? To sformułowanie jest trudne do zdefiniowania, ponieważ w przypadku gdy kierowca nie posiada klimatyzacji postojowej, a temperatura w pojeździe nie pozwala na odpoczynek to standard nie jest zapewniony. Natomiast w momencie gdy ciężarówka zaparkowana jest na profesjonalnym parkingu posiadającym kompleksowe zaplecze sanitarne, kierowca ma zapewniony nocleg w kabinie, a całkowity koszt postoju ponosi pracodawca można wtedy przyjąć, że są to warunki odpowiednie.

W Polsce z uwagi na wprowadzenie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2014 roku, przepisy interpretowane są nieco inaczej. Według tej uchwały kierowcom należą się ryczałty za nocleg w hotelu, nawet w przypadku kiedy noc spędzili na parkingu w kabinie swojej ciężarówki. W związku z tym zapewnienie przez pracodawcę odpowiednich warunków wcale nie obliguje pracownika do nocowania w kabinie – może swobodnie wybrać miejsce w hotelu (teoretycznie) i zażądać zwrotu kosztów. Daje to kierowcy możliwość wyboru, gdzie chce spędzić noc.

Bez względu na obowiązujące przepisy prawa, zarówno te europejskie jak i polskie, musimy pamiętać, że zmęczony kierowca, który pokonuje bardzo długi odcinki drogi w upalne dni, stwarza potencjalne zagrożenie na drodze, nie tylko dla siebie, ale również dla innych uczestników ruchu. Dlatego warto za każdym razem być w stałym kontakcie z pracownikiem i zadbać o jego odpowiednie samopoczucie oraz wypoczynek przed i w czasie podróży.