Na czym polega transport chłodniczy?

Czym jest transport chłodniczy?

Wszystkie towary w transporcie chłodniczym muszą być przewożone w odpowiednio niskiej temperaturze. Dotyczy to głównie produktów spożywczych, takich jak mrożonki, nabiał, mięso, owoce i warzywa czy produkty garmażeryjne. Transport chłodniczy służy również do przewożenia leków oraz produktów z branży chemicznej, czy kosmetycznej.

Według danych GUS, w 2015 roku zarejestrowanych w Polsce było ponad 83 tys. pojazdów przystosowanych do transportu chłodniczego. W 2017 roku liczba ta wzrosła już do 89 tys, a w 2019 było to już ponad 94 tys. pojazdów izotermicznych – ich liczba, w ślad za zapotrzebowaniem, cały czas rośnie. Tego typu przewozy, ze względu na swoją specyfikę, w znacznym stopniu różnią się od standardowych, a ich organizacja jest bardziej skomplikowana pod względem logistycznym.

Gdzie wykorzystywany jest transport chłodniczy?

Istnieje wiele towarów, które od momentu wyprodukowania, aż do trafienia w ręce konsumenta, muszą być przechowywane w możliwie niezmiennej, niskiej temperaturze. Dla przykładu, tego typu przewozu wymagają niektóre leki i produkty farmaceutyczne, a także świeże kwiaty, których zamrożenie na czas przewozu zapobiega powstawaniu niechcianych liści i pędów.

Chłodnie zdecydowanie najważniejszą rolę odgrywają w transporcie żywności, a szczególnie produktów świeżych. Maksymalne temperatury dla danych rodzajów produktów spożywczych zostały określone w międzynarodowej umowie ATP, podpisanej przez Polskę w 1984 roku. Dla przykładu, zgodnie z jej regulacjami, do przewozu drobiu należy zapewnić temperaturę nieprzekraczającą +4℃, masła do +6℃, a ryb (umieszczonych w lodzie) do +2℃. Możliwość utrzymania niezmiennej, odpowiednio niskiej temperatury, pozwala przewozić je bez szkody dla jakości i zdrowia konsumentów.

Co zazwyczaj przewozi się za pomocą transportu chłodniczego?

• Żywność pochodzenia zwierzęcego oraz roślinnego;
• Produkty cukiernicze;
• Półprodukty farmaceutyczne;
• Wyroby i półprodukty mięsne;
• Środki rolnicze;
• Rośliny i grzyby;
• Kosmetyki;
• Ładunki niebezpieczne;
• Kwiaty cięte;
• Leki;
• Napoje.

Co jest istotne podczas realizacji tego typu zleceń? Oczywiście temperatura, ale także odpowiednia wilgotność powietrza. Należy pamiętać, że nie wolno przewozić produktów, które mogą wchodzić ze sobą w szkodliwą reakcję.

Jak przebiega transport chłodniczy?

Do realizacji transportu chłodniczego używa się specjalnych pojazdów, czyli chłodni. Rodzajów chłodni jest kilka. Jednym z nich jest dopplestock, który pozwala umieścić towar na dwóch poziomach, dzięki regulowanej podłodze. Innym typem chłodni jest chłodnia z grodzią. Ten rodzaj pojazdu umożliwia odseparowanie dwóch części chłodniczej komory. W trakcie przewożenia w każdej z komór można ustawić inną temperaturę, co pozwala transportować produkty o różnych wymogach. Jeszcze innym rodzajem chłodni są izotermy, które nie są wyposażone w urządzenia chłodnicze. Posiadają za to specjalnie dostosowane materiały izolacyjne, umożliwiające podtrzymywanie niskich temperatur. Transport chłodniczy sprawia, że możliwy jest przewóz niebezpiecznych oraz delikatnych towarów bez zagrożenia ich uszkodzeniem bądź utratą. Zazwyczaj pojazdy chłodnicze przewożą towary w temperaturach od 25 do -25 stopni Celsjusza.

Cechy charakterystyczne transportu chłodniczego

Transport chłodniczy różni się od standardowego pod kilkoma względami. Przede wszystkim wykorzystuje się do niego pojazdy wyposażone w odpowiednio dobrane agregaty chłodnicze, które umożliwiają przewóz towarów w kontrolowanej, temperaturze. Wśród tego typu pojazdów wyróżnić można chłodnie paletowe, służące do przechowywania towarów na paletach oraz hakowe, przewożące mięso w pozycji wiszącej. W przypadku krótkich dystansów sprawdzą się izotermy, które nie posiadają agregatu chłodniczego, a stałą temperaturę wewnątrz naczepy utrzymują dzięki szczelności pojazdu. Innym wyróżnikiem pojazdów przystosowanych do transportu chłodniczego jest zamontowane w nim specjalistyczne urządzenie – termograf – nieustannie monitorujące poziom temperatury.

Transport chłodniczy w dużej mierze polega na przewozie towarów o krótkiej dacie przydatności, dlatego też kierowcy takich pojazdów wyłączeni są spod szeregu ograniczeń ruchu (na przykład podczas świąt lub weekendów).

Znaczenie transportu chłodniczego

Prawidłowo przeprowadzony transport chłodniczy ma bardzo duże znaczenie. Jest istotny dla producentów oraz konsumentów. Właściwa realizacja transportu odpowiada za stan towarów w sklepach. Nawet niewielka nieprawidłowość w trakcie transportu może wpłynąć niekorzystnie na jakość produktów, co może być przyczyną negatywnych konsekwencji zdrowotnych dla kupujących. Artykuły spożywcze transportowane w nieodpowiednich warunkach, zwyczajnie się psują i nie nadają do konsumpcji.

Większość firm, które specjalizują się w transporcie chłodniczym, posiada pakiety ubezpieczeniowe, zabezpieczające przewożony towar. Żeby transport chłodniczy zakończył się sukcesem, należy zadbać o specjalnie dostosowane do tego celu pojazdy oraz przemyślany proces logistyczny. Tego rodzaju operacje przeprowadzane są przez profesjonalne przedsiębiorstwa transportowe, które dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu zadbają o każdy detal.

Wyzwanie dla przewoźnika

Przewoźnik odpowiada za dowiezienie przesyłki w nienaruszonym stanie. W transporcie chłodniczym, dodatkowo musi zabezpieczyć ją przed działaniem temperatury wyższej niż wynikająca ze specyfikacji przewożonego towaru.

Większość produktów spożywczych posiada określone terminy przydatności, dlatego też podstawą jest zapewnienie możliwie jak najkrótszego czasu dostawy do odbiorcy. Utrudnieniem jest fakt, iż kierowcę chłodni paletowej lub izotermy obowiązują dokładnie takie same ograniczenia czasu pracy jak w przypadku pozostałych rodzajów transportu, a w razie jakiegokolwiek nieprzewidzianego opóźnienia, zapewnienie towarowi właściwej temperatury jest bardzo kosztowne, a w skrajnym przypadku może być niewykonalne. Kluczowy jest etap planowania dostawy – trzeba dokładnie wyznaczyć trasę i zweryfikować, czy mogą występować na niej jakieś utrudnienia drogowe. Nieoptymalne planowanie może spowodować opóźnienie w dostawie i mieć wpływ na jakość dostarczonego towaru.

Nie da się ukryć, że ten rodzaj przewozów niesie ze sobą duże ryzyko. Czy to oznacza, że nie warto się nim zajmować? Nic bardziej mylnego. Rynek zgłasza coraz większe zapotrzebowanie na tego typu usługi, zwłaszcza w przypadku stale rozwijającego się sektora spożywczego. W związku z tym nie tylko należy spodziewać się wzrostu liczby pojazdów przystosowanych do transportu chłodniczego, ale również wprowadzania nowych rozwiązań mających na celu optymalizację tego procesu.