Kategorie prawa jazdy w Polsce

Spis treści:

• Kategoria A
• Kategoria B
• Kategoria C
• Kategoria-D
• Kategoria T

Dobrze jest znać poszczególne rodzaje uprawnień, ponieważ dzięki temu łatwiej jest zaplanować ubieganie się o dokument prawa jazdy oraz zakup danego pojazdu. Prawo jazdy kategorii A daje uprawnienia do jazdy motocyklem, prawo jazdy kategorii B – do jazdy większością samochodów osobowych. Z kolei kategoria C upoważnia do prowadzenia ciężarówek. Kategoria D przeznaczona jest dla kierowców autobusów. Warto wiedzieć, że do jazdy ciągnikiem rolniczym uprawnia kilka rodzajów prawa jazdy. Zapraszamy do lektury artykułu, jeśli chcecie poszerzyć swoją wiedzę na ten temat.

Prawo jazdy AM

Prawo jazdy AM to dokument istniejący od 2013 roku. Wcześniej była to karta motorowerowa. Zwykle starają się o nią nastolatkowie, niemający jeszcze możliwości zdobycia innych dokumentów prawa jazdy. Osoba niepełnoletnia w takim wypadku musi jednak mieć zgodę rodziców lub prawnych opiekunów. Dokument ten uprawnia do jazdy:

• motorowerem, którego maksymalna prędkość wynosi 45 km/h i wyposażono go w silnik spalinowy o pojemności do 50 cm3 albo elektryczny posiadający moc do 4 kW;
• motoroweru i przyczepy, której masa nie jest większa niż 100 kg i masy własnej ciągnącego ją pojazdu;
• czterokołowcem lekkim, którego masa nie przekracza 350 kg, a maksymalna prędkość wynosi 45 km/h.

Koszt wyrobienia prawa jazdy kategorii AM wynosi od 500 do 1000 zł (w zależności od szkoły oraz miejscowości, gdzie staramy się zdobyć uprawnienia). Za egzamin zapłacimy razem 170 zł za część teoretyczną oraz praktyczną.

Prawo jazdy kategorii A, A1 i A2 dla osób chcących poruszać się motocyklem

A1 to dokument, o który można się starać, jeśli mamy skończone 16 lat. Właściciele prawa jazdy A1 mogą jeździć:

• motocyklem, którego pojemność skokowa silnika nie jest większa niż 125 cm³ , a moc nie jest wyższa niż 11 kW;
• motocyklem i przyczepą, której masa nie przekracza masy własnej i 100 kg;
• trójkołowym motocyklem, posiadającym moc nie większą niż 15 kW;
• pojazdami określonymi dla kategorii AM.

Aby otrzymać prawo jazdy A2 należy mieć skończone 18 lat. Jakie pojazdy możemy prowadzić po zdanym egzaminie na A2?

• motocykl, którego moc nie przewyższa 35 kW, a stosunek jego mocy do masy własnej wynosi do 0,2 kW/kg;
• pojazd z przyczepą, która nie waży więcej niż masa własna motocykla oraz 100 kg;
• motocykl trójkołowy o mocy do 15 kW i pojazdy z kategorii AM.

W przypadku kategorii A, osoba ubiegająca się o dokument powinna mieć skończone 24 lata. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy kierowca od 2 lat jest posiadaczem prawa jazdy kategorii A – wówczas może starać się o prawo jazdy A w wieku 20 lat. Jeśli chodzi o zawody, takie jak żołnierze zajmujący się zawodowo kierowaniem pojazdami sił zbrojnych oraz funkcjonariusze poruszający się pojazdami należącymi do Państwowej Straży Pożarnej, Policji oraz Straży Granicznej, to wiek ten obniża się do 18 lat.

Ceny kursu na prawo jazdy kategorii A, A1 i A2 wahają się od 1800-2300 zł, koszt egzaminu to 210 zł.

Prawo jazdy kategorii B, B1 i B+E

Prawo jazdy kategorii B oferuje uprawnienia, z których korzysta największa liczba kierujących. Dokument umożliwia bowiem kierowanie pojazdami, których masa nie przekracza 3,5 tony – mowa tutaj o standardowych osobówkach. Pamiętajmy jednak, że posiadanie tego dokumentu nie uprawnia do prowadzenia motocykla albo autobusu. Nie każdy jest świadomy faktu, że prawo jazdy kategorii B pozwala na kierowanie ciągnikiem rolniczym. Ponadto dokument uprawnia również do ciągnięcia lekkiej przyczepy bez hamulców. Tutaj istnieją jednak ograniczenia dotyczące masy przyczepy. Według przepisów nie może być cięższa od połowy masy ciągnącego pojazdu, a łączna masa pojazdu i przyczepy nie może przewyższać 4250 kg. Jeśli chodzi o koszta, to za kurs zapłacimy od 1200-2000 zł, natomiast za egzamin – 170 zł.

Podsumowując, dokument oznaczony literą B daje uprawnienia do kierowania:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzewyższającej 3,5 tony (poza motocyklem albo autobusem);
• pojazdem samochodowym o dmc, która posiada maksymalnie 3,5 tony razem z przyczepą lekką (do 750 kg);
• pojazdem samochodowym o dmc nie wyższej niż 3,5 tony razem z przyczepą inną niż lekka pod warunkiem, że dmc nie przewyższa 4250 kg, a kierowca zdał dodatkowy egzamin praktyczny, co potwierdzone jest wpisem do prawa jazdy;
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym i zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej (do 750kg dmc), wyłącznie na terytorium Polski);
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

Odmianą tej kategorii prawa jazdy jest opcja B1. Posiadanie tego dokumentu umożliwia prowadzenie trójkołowego albo czterokołowego pojazdu, jeżeli jego masa nie przekracza 400 kg. Warto wiedzieć, że dokument ten uzyskać można już w wieku 16 lat. Tutaj opłata za kurs to 1500-1800 zł, a za egzamin – 210 zł.

W przypadku kategorii B+E trzeba mieć skończone 18 lat, by móc go wyrobić. Dokument uprawnia do kierowania:

• zespołem pojazdów złożonym z pojazdu z kategorii B oraz przyczepy o dmc do 3,5 tony;
• zespołem pojazdów składającym się z ciągnika rolniczego i przyczepy albo przyczep – wyłącznie w Polsce;
• zespołem pojazdów złożonym z pojazdu wolnobieżnego i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Za egzamin na tę kategorię zapłacimy 200 zł, a za kurs około 1500 zł.

Prawo jazdy kategorii C – wymagane dla kierowców ciężarówek

Prawo jazdy kategorii C jest niezbędnym dokumentem dla kierowców, którzy planują prowadzenie cięższych aut na użytek zawodowy lub prywatny. W tej sytuacji wymagane jest ukończenie 21. roku życia, a także posiadanie prawa jazdy kategorii B.

Czym może kierować osoba posiadająca prawo jazdy kategorii C?

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej wyższej niż 3,5 t, z wyjątkiem autobusu;
• wyżej wymienionym pojazdem wraz z przyczepą lekką;
• pojazdami określonymi dla kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym oraz pojazdem wolnobieżnym.

Opłata za kurs na prawo jazdy kategorii C wynosi 2900-3500 zł, natomiast koszt egzaminu to 230 zł.

Aby otrzymać dokument z oznaczeniem C1, należy mieć ukończone 18 lat. Uprawnia on do tego, by poruszać się:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 7,5 t, z wyjątkiem autobusu;
• zespołem pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dmc nie wyższej niż 750 kg);
• pojazdem z kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym – tylko w Polsce,
• pojazdem wolnobieżnym – jedynie w Polsce;
• zespołem pojazdów złożony z ciągnika rolniczego i lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej nie przewyższającej 750 kg) – wyłącznie na terenie Polski;
• zespołem pojazdów, który składa się z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko na terenie naszego kraju.

Jeśli o chodzi o wyrobienie prawa jazdy kategorii C1, to opłata za kurs wynosi 1600-2200 zł, natomiast za egzamin – 245 zł.

C1 + E – tutaj również wymagane jest ukończenie 18. roku życia, a dokument uprawnia do jazdy:

• zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 12 ton, składającego się z:
  • pojazdu, który ciągnie – pojazdy z kategorii C1
  • przyczepy
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego i przyczepy albo przyczep – wyłącznie w Polsce;
• zespołem pojazdów składającym się z pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep – tylko na terenie Polski.

Koszt kursu na kategorię C1+E to 1800-2600 zł. Za egzamin zapłacimy 245 zł.

C+E – jeśli chcesz starać się o ten dokument, musisz mieć 21 lat. Co możesz prowadzić posiadając prawo jazdy C+E?

• zespół pojazdów na który składa się pojazd z kategorii C i przyczepa,
• zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep – tylko w naszym kraju,
• zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep – wyłącznie w Polsce.

Za kurs prawa jazdy kategorii C zapłacimy 2900-3500 zł. Opłata za egzamin wynosi 230 zł.

Kategoria D – do czego uprawnia?

Prawo jazdy kategorii D to dokument, który uprawnia do kierowania autobusami. Aby uzyskać prawo jazdy kategorii D, trzeba najpierw posiadać dokument oznaczony literą B i mieć skończone 24 lata. Pozwala on na jazdę:

• autobusem;
• zespołem pojazdów składającym z autobusu oraz z lekkiej przyczepy (o dmc do 750 kg);
• pojazdem z kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym – wyłącznie w Polsce;
• pojazdem wolnobieżnym (przykładowo walcem) – tylko na terenie Polski;
• zespołem pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dmc nieprzekraczającej 750 kg) – wyłącznie w Polsce;
• zespołem pojazdów, na który składa się pojazd wolnobieżny oraz lekka przyczepa (o dmc do 750 kg) – tylko w Polsce.

Koszt kursu jest wyższy niż pozostałe – oscyluje w granicach 4000-5000 zł. Za egzamin zapłacisz 230 zł.

Wyróżniamy także podkategorie, takie jak D1, D+E i D1+E. 

Dokument z oznaczeniem D1 można otrzymać w wieku 21 lat. Umożliwia on jazdę:

• autobusem przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu do 17 osób razem z kierowcą, o długości maksymalnie 8 m;

• zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, wymienionego powyżej, oraz z lekkiej przyczepy (o dmc nie większej niż 750 kg);
• pojazdem z kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym – tylko w Polsce;
• pojazdem wolnobieżnym (na przykład walcem) – tylko na terenie Polski;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dmc nie większej niż 750 kg) – tylko w Polsce;
• zespołem pojazdów składającym się z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dmc do 750 kg) – tylko w naszym kraju.

Za kurs na kategorię D1 zapłacimy około 3000 zł, natomiast za egzamin – 245 zł.

Aby zdobyć prawo jazdy kategorii D1+E trzeba mieć skończone 21 lat. Dokument upoważnia do poruszania się:

• zespołem pojazdów złożonym z pojazdu kategorii D1 oraz przyczepy;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego oraz przyczepy albo przyczep – tylko w Polsce;
• zespołem pojazdów, który składa się z pojazdu wolnobieżnego (przykładowo walca) oraz przyczepy lub przyczep – tylko na terenie naszego kraju.

Do uzyskania prawa jazdy kategorii D+E potrzebne jest ukończenie 24 lat. Dokument pozwala na jazdę:

• zespołem pojazdów złożonym z pojazdu z kategorii D i przyczepy;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko na terenie Polski;
• zespołem pojazdów składającym się z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Prawo jazdy kategorii T

Mogą ubiegać się o nie osoby, które skończyły 16 lat. Dokument daje uprawnienia do jazdy:

• ciągnikiem rolniczym;
• pojazdem wolnobieżnym;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep;
• zespołem pojazdów złożonym z pojazdu wolnobieżnego i przyczepy albo przyczep;
• pojazdem z kategorii AM.

Tutaj cena za kurs to od 1200-1700 zł. Opłata za egzamin wynosi 200 zł.

Posiadanie wiedzy na temat tego, do czego uprawniają poszczególne kategorie prawa jazdy, sprawia, że jesteśmy jeszcze bardziej świadomymi uczestnikami ruchu drogowego. Jeśli chodzi o cenę wyrobienia danego dokumentu, pamiętajmy, by doliczyć do niej koszt za badania lekarskie (ok. 200 zł), wykonanie zdjęcia (30-40 zł) oraz opłatę za wydanie dokumentu – 100,50 zł.